سراج اندیشه

تدبير ش 17
توزيع سهام عدالت بين دو دهك پائين كشور، به معني چوب حراج زدن به ثروت ملي نيست
وقتي مسئله ي سهام عدالت مطرح شد، از اين استقبال كرديم، احساس كرديم اينكه دو دهك ـ حداقل دو دهك پايين كشور را ـ جامعه را برخوردار كنيم از سهمي‌در يك سرمايه ي مشغول كار و مشغول توليد و درآمدزا، اين يك فرصت بسيار مهمي است ، ... گفتيم اين سهام را با تخفيف وبا امهال بدهند. البته اين سياستها اينطور كه من شرح دادم واضح است كه اين به معناي چوب حراج زدن به ثروت دولت نيست. به هيچ وجه ما مايل نيستيم و اجازه نمي‌دهيم كه ثروت‌هاي دولت كه مال مردم است، اينجا چوب حراج به آن زده شود و از بين برود. اين تبديل موجودي كم بازده بي اثر يا كم اثر به يك موجودي پر اثر و پيش برنده اقتصاد كشور است و البته در كنار اين، سوق دادن ثروت هاي عمومي يعني بيت‌المال به سمت اقشار مردم. 30/11/85
تدبير ش28-29-30
مديريت كشور مراقبت كند كه طبقات ضعيف هم بتوانند توانايي پيدا كنند
ما مي‌خواهيم کشور ثروتمند بشود؛ ما مي‌خواهيم سرمايه‌گذاري در بخشـــهاي توليدي در کـشور عموميت پيدا کند. امروز ثروتمندان زيادي درکشورما هستندکه برخوردار ازثروتند؛ ايـن ثــروت را مـي‌توانند درسرمايه‌گذاريهــــاي سـودمنـد و افتخارآفرين به کار بزنند... سرمايه‌گذاري ثروتمندان در کارهايي که به توليدکشور و به افزايش محصول در درون کشور ـ با بهره‌دهي بالا ـ منتهي مي‌شود، يک عبادت و يک ثواب است. اين راه باز است؛ مي‌توانند سرمايه‌گذاري کنند، توليد ثروت کنند؛ مديريت کشور هم مراقبت کـند کـه هـمه‌ي طبـقات برخوردار بشوند و طبقات ضعيف هم بتوانند از فرصتها استفاده کنند تا از ضعف خارج بشوند؛ همه توانايي پيدا بکنند. 1/1/87
تدبير ش45
همه بايستي شاخص عدالت را در نظر داشته باشيم
عدالت خيلي مسئله مهمّي است ... عدالت را اوّلاً بايد تعريف كنيد ... و مشخص كنيد كه اين عدالتي كه مي‌خواهيم به آن برسيم، چيست. اوّلاً، عدالت فقط عدالت در مسائل اقتصادي نيست؛ يك بخش عمده‏اش مسئله اقتصاد است. در قضاوت‌ها، در داوري‏ها، در نگاه‏ها، در نظرها، در اظهارات، در موضع‌گيري‏ها، همه بايستي شاخص عدالت را در نظر داشته باشيم. از همه مبتلابه‏تر، همين مسئله عدالت اقتصادي و عدم توزيع عادلانه ثروت عمومي و درآمد عمومي ملّي بين آحاد جامعه است كه نمونه‏هاي فراواني دارد كه زياد است و يكي‏اش همين يارانه‏هاست كه ما خودمان يارانه مي‌دهيم؛ به فقير كمتر مي‌دهيم، به غني بيشتر مي‌دهيم! الآن اين‌جور است. الآن يارانه‏هايي كه دولت دارد مي‌دهد، بيت‏المال دارد مي‌دهد، به فقرا داريم كمتر يارانه مي‌دهيم، به اغنيا بيشتر داريم مي‌دهيم. اين هدفمند كردن يارانه‏ها كه مطرح شده، واقعاً يك امر مهمّي است. سال‌هاست كه اين جزو آرزوهاست، جزو كارهاست. بنده در دولت‌هاي قبل دو سه مرتبه كتباً و شفاهاً به دولت‌ها گفته‏ام، منتها دنبال اين نمي‌رفتند؛ كار سختي است، كار پردردسري است. همين طور ترجيح مي‌دادند كه بماند. خوب! حالا اين دولت دنبال اين كار رفته. بالاخره بايد اين را دنبال كنيد، كه كار ظريفي هم هست.6 6 . ۸۸/۰۶/۱۶ بيانات در ديدار اعضاي هيئت دولت
تدبير ش 51 ( استثناء 1/1/89)
همت مضاعف و كار مضاعف در مبارزه با فقر
از همه مهم‌تر، همت مضاعف و كار مضاعف در مبارزه با فقر، در مبارزه با فساد، در مبارزه با بي‌عدالتي. ... [چيزي] است كه ما در پيش روي خودمان داريم. ملت، دولت و مسئولان بايد تلاش كنند.10 10.۸۹/۰۱/۰۱ بيانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوي
لزوم همكاري دولت و مجلس براي اجراي طرح هدفمند كردن يارانه‌ها
اين لايحه هدفمند كردن يارانه‌ها كه مطرح شده است، ... لايحه بسيار مهمي است. من همين جا در حضور شما مردم عزيزمان توصيه مي‌كنم؛ هم به قوه مجريه، هم به قوه مقننه، كه در اين مسئله مهم بايد با هم همكاري كنند، بايد به هم كمك كنند. از يك طرفِ قضيه، نگاه به قوه مجريه است - كه بار بر دوش قوه مجريه است؛ دولت بايستي اقدام كند، عمل كند؛ پس همه دستگاه‌هاي ديگر، از جمله دستگاه قانونگذاري بايد به دولت كمك كنند - از طرف ديگر هم دولت بايستي آن چيزي كه قانوني است و مراحل قانوني را گذرانده است، معتبر بداند و بر طبق آن عمل كند. بنا بر اين، دولت، مجلس - قوه مجريه، قوه مقننه - در اين كار دوشادوش هم حركت كنند، به هم كمك كنند و با هم باشند؛ «يَدُ اللَّه مَعَ الْجَماعَه». وقتي با هم بودند، خدا هم كمك خواهد كرد.10 10.۸۹/۰۱/۰۱ بيانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوي
تدبير ش57
طرح تحول اقتصادي را واقعاً دنبال كنيد
آنچه كه من رويش تكيه مي‌كنم، همين طرح تحول اقتصادي است كه در دولت نهم مطرح شد. خوب! الآن هدفمند كردن يارانه‌ها كه يك بخشي از آن طرح تحول بود، مورد بحث و بررسي و نزديك به اجراست؛ همه هم متفق‌القولند - اگرچه حـالا در كيفيت اجـراء ممكن اسـت اختلاف نظرهايي باشد - ليكن بخش‌هاي ديگرِ طرح تحول اقتصادي كه درباره نظام‌هاي پولي و بازرگاني و گمركي و امثال اينها بود، نبايد مغفولٌ‌عنه قرار بگيرد؛ آنها هم بايستي حتماً دنبال شود. طرح تحول اقتصادي، كار مهم و بزرگي بود. ما توصيه مي‌كنيم: از جمله چيزهايي كه از بين راه برنگرديد، همين طـرح تحـول اقتصادي است؛ آن را واقعاً دنبال كنيد.2 2. ۸۹/۰۶/۰۸ بيانات درديدار رئيس جمهور و هيأت دولت
تدبير ش 63
هدفمند كردن يارانه‌ها گامي بلند در جهت ايجاد عدالت اجتماعي
زمينه ديگري كه در آن، همت مضاعف را انسان مشاهده مي‌‌كند و به دنبال خود، دريايي از كار به وجود مي‌آيد، مسئله عرصه‌هاي اقتصادي است كه يك نمونه آن، گام بلند هدفمند كردن يارانه‌هاست. خوب است ملت عزيز ما بدانند كه همه صاحبنظران اقتصادي - چه آن كساني كه از لحاظ ديدگاه‌هاي اقتصادي با دولت فعلي موافقند، و چه آن كساني كه ديدگاه‌هاي اقتصادي آنها مخالف با نظرات دولت فعلي است - متفقند كه: هدفمند كردن يارانه‌ها يك كار بسيار لازم، بسيار اساسي و بسيار مفيد است. اين، جزو آرزوهايي بود كه سال‌هاي گذشته از دولت‌ها مطالبه مي‌شد. ورود در اين ميدان، كار دشوار و سختي است؛ زمينه‌ها هم آماده نبود. بحمداللَّه اكنون اين كار شروع شده است. همكاري ملت و دولت در اين زمينه هم انصافاً عالي بود. حركت مردم در جهت هدفمند كردن يارانه‌ها، حركت عالي‌اي بود. آثار اين كار در آينده بتدريج آشكار مي‌شود؛ اگرچه تا امروز هم بعضي از آثار مثبت آن آشكار شده است. اهداف مهم اين كار، در درجه اول، توزيع عادلانه يارانه‌هاست.
دستگاه مديريت كشور، يارانه‌هايي را بين مردم تقسيم مي‌كند. با شكل قبلي، اين يارانه‌ها به كساني كه بيشتر پول داشتند، بيشتر مصرف مي‌كردند، بيشتر مي‌رسيد؛ اما به كساني كه كمتر پول داشتند، كمتر مصرف مي‌‌كردند، اين يارانه‌ها كمتر مي‌رسيد. با هدفمند كردن يارانه‌ها، توزيعِ عادلانه انجام مي‌گيرد؛ يعني به همه، به نسبت واحدي مي‌رسد. اين، يك گام بلند در جهت ايجاد عدالت اجتماعي است.
يك هدف ديگر، مديريت مصرف منابع عمومي كشور است؛ از جمله آب، از جمله انرژي. در دو سال قبل از اين، ما شعار سال را «اصلاح الگوي مصرف» قرار داديم؛ صرفه‌جويي، دوري از اسراف. اين، يكي از راه‌هايي است كه مي‌تواند الگوي مصرف را به معناي واقعي كلمه اصلاح كند؛ كمااينكه تاكنون هم آثاري از آن ديده شده است. در همين چند ماهي كه هدفمندي يارانه‌ها دارد اجرا مي‌شود، مصرف انرژي پايين آمده است كه اين به نفع كشور است. اسراف در نان و دور ريختن نان و ضايع شدن گندم - كه نعمت بزرگ خداست و با چه زحمتي به دست مي‌آيد - كم شده است. مصرف‌ها تعادل پيدا كرده است. اين از جمله فوايدي است كه تاكنون حاصل شده و البته فوايد بسياري ان‌شاءاللَّه در آينده خواهد داشت. اصلاح ساختار اقتصاد هم از اين قبيل است.7 7. 01/01/90 بيانات در حرم مطهر رضوي در آغاز سال 90
تدبير ش 73
هدف‌هاي عمده قانون هدفمندي يارانه‌ها
هدف‌هاي عمده اين قانون[هدفمندي يارانه‌ها]، ... يكي از هدف‌هاي اين قانون عبارت است از توزيع عادلانه يارانه‌هايي كه نظام و دولت به مردم مـي‌دهـد. ... بـا هدفمندي يارانـه‌هـا، در واقع يك تعادلي، يك اجراي عدالتي در تقسيم و توزيع يارانه‌هـا وجـود پيدا كرده است. و من خبرهـاي موثقي از سراسر كشور دارم كه حاكي از آن است كه اين كار در بهبود زندگي طبقات ضعيف نقش مـؤثـر داشته است. ايـن يكي از هدف‌هـاست، كه مهم‌تـرين هـدف و مقصد از ايـن قـانـون هـم همين است.
يك هدف ديگر، اصلاح ساختار توليد و اصلاح ساختار اقتصاد كشور است. چرخه توليد در كشور، چرخه معيوبي بوده است. آنچه را كه ما در مجموعه توليدي كشور به دست مي‌آورديم، با مصرف بيشتر، هزينه بيشتر و دستاورد و بازدهِ كمتر بوده است. ... هدفمندي يارانه‌ها مي‌تواند اين را اصلاح كند؛ حالت پرمصرف و كم‌بازده را از توليد كشور بستاند و مصرف و بازده را در توليد متعادل كند.
يك هدف ديگر، مديريت مصرف حامل‌هاي انرژي است. ما چون يك كشور نفت‌خيز بوديم، از اول عادت كرديم بنزين را، گاز را، گازوئيل را، نفت سفيد را بدون ملاحظه مصرف كنيم. مصرف مـا از مصرف بسياري از كشورهـا - شايد بـه يك معنا از همه كشورهـا - بيشتر و بـي‌رويـه‌تـر بوده است. ايـن هدفمندي يـارانـه‌هـا، كشور را بـه صرفه‌جويي در مصرف حامل‌هاي انرژي مي‌كشاند. ... امروز مصرف بنزين در كشور، تقريباً به قدر تـوليد داخلي است؛ احتياج بـه واردات بنزين نداريم؛ اين براي كشور يك امتياز بزرگ است. اين كار در سال 90 انجام شد؛ در همان وقتي كه دشمنان ما، ما را تحريم كردند؛ براي اينكه ملت را به زانو دربياورند؛ اما جوانان ملت همت كردند، با ايـن كارهـا توانستند نقشه و توطئه دشمن را خنثي كنند.9 ۹۱/۰۱/۰۱ بيانات در حرم مطهر رضوي در آغاز سال ۹۱
تحرك اقتصادي مسئولين كشور و همراهي مثال‌زدني مردم
تحرك اقتصادي مسئولين كشور با همراهي مثال‌زدني و تحسين‌برانگيز مردم در طول سال 90 قابل ذكر است. از جمله آنچه كه مي‌توان در اين زمينه مطرح كرد، همين مسئله هدفمندي يارانه‌هاست. همه كارشناسان اقتصادي، چه در دولت‌هاي قبلي، چه در دولت كنوني متفق‌القولند كه هدفمندي يارانه‌ها براي كشور يك نياز و يك ضرورت اسـت؛ همه ايـن را اعتراف كرده‌اند. بـا وجود اينكه اين معنا مورد اتفاق همه بـوده است، امـا ايـن اقـدام لازم بـه‌خـاطـر دشواري‌هايش، به‌خاطر پيچيدگي‌هايش، بر زمين مانده بود. دولت و مجلس در سال 90، در شرايط تحريم، در شرايطي كه دشواري و پيچيدگي اين كار بيشتر از هميشه است، همت كردند، اقدام كردند و مراحل مهمي از اين كار را پيش بردند. كار تمام نشده است؛ اما آنچه كه تاكنون مسئولان كشور - چه در دولت، چه در مجلس شوراي اسلامي - اقدام كرده‌اند و پشتيباني و همدلي و همراهي ملت، آنها را قرين موفقيت كرده، بسيار مهم و قابل توجه است.9 ۹۱/۰۱/۰۱ بيانات در حرم مطهر رضوي در آغاز سال ۹۱
 

تبلیغات در خصوص عملکرد اجرایی مسئولان
• بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی در نخستین روز از سال ۱۳۹۷
امّا در مورد کار کردهای مسئولان کشور؛ کارنامه در باب عملکرد اجرائی مسئولان. در باب امنیّت و ثبات، کارکرد، کارکرد بسیار خوبی است؛ در باب علم و فنّاوری، کار کردها بسیار خوب است؛ در باب زیرساخت های کشور ،یعنی راه های ارتباطی، سدها، نیروگاه ها، بنادر و امثال اینها کارکرد، بسیار کارکرد خوبی است؛ در باب صادرات غیر نفتی، در باب سرانه ی ناخالص ملّی، سرانه ی ناخالص ملّی نسبت به دوران قبل از انقلاب، تقریباً به دو برابر رسیده است، یک کارنامه ی مطلوبی در این زمینه ها وجود دارد؛ در باب توسعه ی اجتماعی همین جور؛ یعنی در عملکردها، در بخشهای مختلف، آمارهای خرسند کننده ای وجود دارد. البتّه تبلیغات، غیر از این را نشان میدهد؛ در تبلیغات، دشمنان سعی میکنند مردم را از واقعیّتهای مثبت دور کنند، برای اینکه دلهای آنها را نسبت به انقلاب اسلامی و نسبت به نظام و نسبت به اسلام چرکین کنند؛ واقعیّت این است که عرض کردیم.

کاهش فاصله طبقاتی در بعد از انقلاب
• بیانات در دیداری جمعی از دانشجویان 7/3/1397
شماها که متأسّفانه کتاب‌ نمی خوانید ، خیلی اهل کتاب نیستید؛ بنده کتاب‌خوانم، من خیلی کتاب میخوانم، دلم میخواهد شما بچّه‌ها، جوانها واقعاً کتاب بخوانید؛ در این گزارشهای مذاکرات عَلم با شاه که اتّفاقاً چند روز پیش هم باز یک چیزی از آنجا نقل کردم ، محمدرضا شاه به‌عنوان اعتراض به عَلم میگوید آقا، فاصله‌ی بین حقوق کمترین و حقوق بیشترین، صد برابر است؛ این اعتراف محمّد رضا است؛ یعنی فاصله‌ی صد برابر! امروز مثلاً صحبت دوازده برابر و چهارده برابر است که البتّه همین هم خیلی زیاد است امّا آن‌وقت صد برابر بوده. ما واقعاً یک چیزهایی دیدیم که اصلاً قابل توصیف نیست، از وضع مردم و وضع فلاکت و وضع آزادی؛
آزادی بیان در بعد از انقلاب
حالا یک عدّه‌ای که اعتراض میکنند که آزادی نیست، میگویند چرا مثلاً فلان مطلب را فلان‌کس نتوانست بیاید در تلویزیون بگوید؟ نه، این دلیل نبودن آزادی نیست. خب بله، اگر میتوانست بگوید بهتر بود؛ امّا این اصلاً قابل مقایسه است با دوران قبل از انقلاب؟ یک دوستی داشتیم جزو همین طلبه های مبارز بود و فرار کرده بود رفته بود پاکستان و مدّتی آنجا بود؛ یک سفری آمد مشهد، با من صحبت کرد؛ صحبت میکرد که بله، در یکی از پارک های مثلاً یک شهر پاکستان داشتیم راه میرفتیم و این اعلامیّه را پخش کردیم؛ بنده با تعجّب گفتم در پارک، اعلامیّه؟ اصلاً تصوّر اینکه در یک فضای عمومی کسی میتواند یک اعلامیّه دست بگیرد و بخواند، برای ما غیر قابل باور بود؛ واقعاً این‌جوری بود. فرض کنید در فلان روزنامه -حالا در فضای مجازی که الی‌ماشا‌ءالله- [انتقاد میشود]؛ حتّی در همین برنامه‌های صدا‌وسیما -که شماها اعتراض دارید که چرا انتقاد نمیکنند- مسئولین دولتی بعکس، به بنده شکایت میکنند که این [اخبار] ۲۰:۳۰ چنین گفته، فلان‌کس چنین گفته؛ واقعاً مرتّب به من دارند شکایت میکنند، یعنی مکرّر به من شکایت میکنند؛ حالا شماها از این طرف شکایت میکنید که چرا نمیگوید و آنها از آن طرف شکایت میکنند! یک کلمه از همین حرفهایی که در ۲۰:۳۰ و در برنامه‌های انتقادی صدا‌وسیما و در مناظرات و در سایر حرفها زده میشود، اگر روی کاغذی نوشته بود، مگر ممکن بود آدم دستش بگیرد؟ اگر پیدا میکردند، پدرش را درمی آوردند؛ من یک وقتی گفتم، حالا وقت نیست، وقت میگذرد. یعنی اوضاع و احوال این‌جور بود.

مدیریت نقدینگی
بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت 07/06/1397
یک مسئله‌ی مهمّ دیگر در زمینه‌ی اقتصاد که موضوع چهارمی است که دارم عرض می کنم، مسئله‌ی مدیریّت نقدینگی کشور است؛ که حالا آقای رئیس جمهور اشاره کردند به نقدینگی. اوّلاً اینکه ما اجازه دادیم که نقدینگی افزایش پیدا کند، از اوّل خطا بوده؛ نباید می گذاشتیم؛ از اوّل باید ما جلوی افزایش نقدینگی را می گرفتیم؛ حالا هم اینکه نقدینگی رها بماند که به هر طرفی حمله کند ویرانی به وجود بیاورد، این هم باز یک خطای دیگر است؛ نقدینگی باید مدیریّت بشود. اینکه ما این‌جوری فرض کنیم که «نه، نقدینگی را کاریش نمی شود کرد »، نه، این‌جوری نیست؛ نقدینگی را می شود کنترل کرد، می شود مدیریّت کرد؛ البتّه احتیاج دارد به یک مجموعه‌ی تمام‌وقت فعّال؛ یک مجموعه‌ی تمام‌وقت. چندی پیش نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهور محترم درخواست کرده بودند که یک تیم اقتصادی فعّال تعیین بشود ؛ خیلی خوب، یک تیمی زیر نظر همین مجموعه‌ای که الان دارید هم می خواهید بگذارید ( بحث تغییر و تبدیل و مانند اینها را بنده هیچ‌وقت مطرح نمی کنم و نکرده‌ام) بالاخره یک مجموعه‌ی فعّال شبانه‌روزی از عناصری که اهل کار جهادی باشند، یعنی واقعاً بخواهند کار بکنند، شب و روز نشناسند، اهل ابتکار و مانند اینها هم باشند، دنبال این قضیّه بگذارید و بگویید نقدینگی را مدیریّت کنند؛ می توانید این کار را بکنید. ما به قولی چهارصد هزار میلیارد تومان، به قولی ششصد هزار میلیارد تومان، پروژه‌ی نیمه‌تمام داریم؛ خب جاذبه درست کنید برای بخش خصوصی که این نقدینگی به این طرف هدایت بشود؛ می شود این کارها را کرد؛ امتیاز بدهید، جاذبه درست کنید. ما برای فروش نفتمان یک مواردی اتّفاق افتاده که برای اینکه بتوانیم کار را پیش ببریم یک مسامحه‌ای در قیمت کرده‌ایم، مثلاً فرض کنید که یک تخفیفی به یکی دادیم؛ خب این کار را در داخل انجام بدهیم؛ بخش خصوصی را وادار کنیم، کارهای مهمّی می شود انجام داد. آن روز به‌نظرم در همین جلسه‌ی دولت بود که گفتم، فرض بفرمایید که همین الان این نیروگاه‌های سی مگاواتی را که گفتند روسیه
می سازد، بنده خیال می کردم کمتر از صد مگاواتی نداریم؛ معلوم شد نه، پنجاه مگاواتی و سی مگاواتی هم داریم خیلی خب، اینها قیمتش هم نباید خیلی بالا باشد، این درآمدزا است؛ بخش خصوصی را تشویق کنید، تحریص کنید بروند از اینها ده تا، بیست تا، بگیرند بیاورند و جاهای مختلف نصب بکنند؛ هم انرژی است، هم جذب نقدینگی است، هم آب‌شیرین‌کن است و فواید فراوانی از این قبیل دارد. منظورم جذب نقدینگی است؛ این نقدینگی زیاد، این نقدینگی که امروز وجود دارد، خطر بزرگی است، این را اقتصاد‌دان‌ها بهتر از ما می دانند که این، هر طرف رو کند ویرانگر است؛ خب می‌آید یک‌وقت طرف سکّه، می‌آید طرف ارز ،مثل همینی ‌که اتّفاق می‌افتد و شما می‌بینید،یک‌وقت می رود طرف مسکن یک‌جور دیگر می شود. نباید بگذارید، باید این مدیریّت بشود؛ یعنی رها نمی شود گذاشت نقدینگی را. نمی شود گفت که حالا این اضافه شده و هیچ کاریش نمی شود کرد؛ نه نخیر، این را می شود کنترل کرد،‌ می شود مهار کرد و این باید مهار بشود.


عادلانه توزیع منابع عمومی بایستی
بیانات در دیدار جمعی از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی 1398/8/28
من این را عرض بکنم: اینکه ما اهمّیّت می دهیم به مسائل اقتصاد، چون در نظام اسلامی، اقتصاد نقش بسیار مهمّی دارد. اینکه بعضی تصوّر کنند که در نظام اسلامی به مقوله‌ی تولید ثروت و گسترش رفاه عمومی و تولید بنگاه‌های مهمّ ثروت‌ساز بی‌اعتنائی شده، خطای بزرگی است؛ چنین چیزی نیست. یکی از ارکان مهمّ نظام اسلامی ثروتمند کردن جامعه و کشور است؛ ثروت ملّی. البتّه نوع نگاه نظام اسلامی به ثروت با نوع نگاه حکومت های مادّی و سیستم‌های مادّی -چه با آنچه در دنیا، سرمایه‌داری و تحت عنوان لیبرالیستی شناخته می شود؛ چه با آنچه تحت عنوان مارکسیستی و نظام سوسیالیستی و مانند اینها شناخته می شود- تفاوت دارد. در نظام اسلامی، تولید ثروت ملّی یک ارزش است، توزیع ثروت ملّی به نحو عادلانه هم یک ارزش است. آن مساواتی که در نظام سوسیالیستی ادّعای آن می شد و البتّه هرگز تحقّق پیدا نکرد، آن مساوات را اسلام قبول ندارد. در اسلام، مساوات به آن معنای سوسیالیستی‌اش اصلاً معنی ندارد، امّا برخورداری عمومی چرا؛ عموم باید برخوردار باشند. آنهایی هم که شعار مساوات می دادند، عملاً، با اطّلاع روشن و کاملی که ما داریم از حکومت های کمونیستی -چه حکومت های اصلی و مادر کمونیستی مثل شوروی و بقیّه، و چه حکومت های تبعه‌ی کمونیستی، حکومت های آمریکای لاتین و حکومت های آفریقایی و بعضی از حکومت های آسیایی[در آنها]- مطلقاً آن مساوات وجود نداشت و اصلاً قابل تحقّق هم نبود. اسلام اینها را قائل نیست؛ اسلام معتقد است به تولید ثروت ملّی و بالا رفتن سطح رفاه عمومی جامعه. البتّه در جامعه، یک عدّه‌ای بیشتر دارند، یک عدّه‌ای کمتر دارند؛ این اشکالی ندارد؛ منتها منابع عمومی بایستی عادلانه توزیع بشود؛ این نگاه اسلام به ثروت است. طبعاً در نظام اسلامی، شکاف طبقاتی پیش نمی‌آید؛ آن شکاف و آن درّه‌های طبقاتی دیگر تحقّق پیدا نمی کند؛ تفاوت هست، امّا آن شکاف طبقاتی دیگر نیست.